غزه: این جنگ نیست

زبان هرگز بی‌طرف نیست. واژه‌هایی که به کار می‌بریم، آنچه جهان می‌بیند و آنچه حاضر به تحمل آن است را شکل می‌دهند. نامیدن کمپین جاری اسرائیل در غزه به عنوان «جنگ» این است که یک کمپین یک‌طرفه نابودی را به عنوان یک درگیری مشروع پنهان کنیم. بر اساس هر معیار قانونی و اخلاقی، آنچه در جریان است جنگ نیست، بلکه مجموعه‌ای از جنایات جنگی علیه یک جمعیت غیرنظامی محاصره‌شده است که به جنایت نسل‌کشی منجر شده است.

جنگ‌ها بین رزمندگان انجام می‌شوند، تحت قوانین درگیری و تابع قوانین بین‌المللی بشردوستانه هستند. اما غزه هیچ ارتشی برای مقابله با نیروی عظیم اسرائیل ندارد. آنچه از سال ۲۰۰۷ تحت محاصره - و با تشدید فاجعه‌بار از سال ۲۰۲۳ - رخ داده، تخریب سیستماتیک توانایی یک ملت برای زندگی است که با برخی از پیشرفته‌ترین سلاح‌های جهان انجام شده است.

این مقاله نشان خواهد داد که چرا نمی‌توان غزه را جنگ نامید: نخست، با روشن کردن تعریف جنگ و رزمنده؛ دوم، با مستندسازی مقیاس ویرانی تحمیل‌شده بر غزه؛ سوم، با افشای عدم تعادل عظیم قدرت نظامی اسرائیل و تأمین خارجی آن؛ چهارم، با تحلیل محاصره به عنوان سلاحی برای نابودی؛ پنجم، با به‌کارگیری کنوانسیون نسل‌کشی؛ و سرانجام، با تأکید بر اینکه چرا خود زبان در برابر جنایات اهمیت دارد.

۱. چه چیزی به عنوان جنگ محسوب می‌شود؟

کنوانسیون‌های ژنو و حقوق عرفی بین‌المللی، جنگ‌ها را به عنوان درگیری‌های مسلحانه بین رزمندگان سازمان‌یافته تعریف می‌کنند. رزمنده شخصی است که به طور قانونی حق جنگیدن دارد - معمولاً اعضای نیروهای مسلح یک دولت یا گروه‌های مسلح سازمان‌یافته تحت یک ساختار فرماندهی مسئول. رزمندگان ممکن است در نبرد هدف قرار گیرند، اما اگر به عنوان اسیر جنگی دستگیر شوند، حق حفاظت دارند. در مقابل، غیرنظامیان هرگز نباید مستقیماً هدف قرار گیرند.

این تمایز آکادمیک نیست - این سنگ بنای قوانین جنگ است.

غزه این معیارها را برآورده نمی‌کند. هیچ ارتش، نیروی دریایی یا نیروی هوایی دائمی ندارد. گروه‌های مقاومت وجود دارند، اما پراکنده، ضعیف مجهز و در برابر ظرفیت نظامی بی‌نظیر اسرائیل ناچیز هستند. اکثریت قریب به اتفاق کشته‌شدگان غیرنظامی هستند. بنابراین، توصیف این به عنوان جنگ یک خطای اساسی است: چارچوب جنگ فرض بر برابری رزمندگان دارد، اما در غزه می‌بینیم یکی از پیشرفته‌ترین ارتش‌های جهان به یک جمعیت غیرمسلح و محاصره‌شده حمله می‌کند.

۲. ویرانی غزه

مرگ و جراحت غیرنظامیان

تا سپتامبر ۲۰۲۵:

-   شمارش رسمی وزارت بهداشت بیش از ۶۳,۶۰۰ مرگ را ثبت کرده است که اکثریت آن‌ها زنان و کودکان هستند.
-   داده‌های اطلاعاتی اسرائیل که در اوت ۲۰۲۵ افشا شد، نشان داد که ۸۳٪ از کشته‌شدگان غیرنظامی بودند - حتی بر اساس استانداردهای خود IDF.
-   کارشناسان تخمین می‌زنند که تعداد واقعی مرگ‌ومیر ممکن است ۳ تا ۱۵ برابر بیشتر از تعداد رسمی باشد.
-   حداقل نیم میلیون نفر زخمی شده‌اند، بسیاری با قطع عضوهای تغییر دهنده زندگی، به‌ویژه کودکان.

مسکن و آوارگی

تا اواسط سال ۲۰۲۵، ۹۲٪ از خانه‌ها در غزه آسیب دیده یا تخریب شده‌اند و تقریباً کل جمعیت آواره شده‌اند. خانواده‌ها زیر پارچه‌های برزنتی و چادرها در میان آوارها زندگی می‌کنند. شهرهایی مانند شهر غزه و خان یونس به زمین‌های بایر تبدیل شده‌اند.

آب و فاضلاب

-   هر شش تصفیه‌خانه فاضلاب تخریب شده‌اند. فاضلاب تصفیه‌نشده اکنون مستقیماً به دریای مدیترانه سرازیر می‌شود و یک فاجعه زیست‌محیطی و بهداشتی ایجاد کرده است.
-   ۸۵٪ از تأسیسات نمک‌زدایی یا تخریب شده‌اند یا به دلیل نبود برق و سوخت غیرقابل استفاده‌اند. خانواده‌ها کمتر از ۳ لیتر آب ناامن به ازای هر نفر در روز دریافت می‌کنند که بسیار کمتر از حداقل بقای بشردوستانه است.
-   شیوع بیماری‌های منتقل‌شده از طریق آب گسترده است، به‌ویژه در میان کودکان.

غذا و کشاورزی

-   بیش از ۸۰٪ از زمین‌های کشاورزی، باغ‌ها و گلخانه‌ها تخریب شده‌اند.
-   شرایط قحطی در شمال غزه وجود دارد. کاروان‌های کمک‌رسانی بارها مسدود یا هدف قرار گرفته‌اند.
-   گرسنگی به عنوان سلاح استفاده می‌شود. تصاویر کودکان در حال مرگ از گرسنگی در بیمارستان‌ها و اردوگاه‌های پناهندگان وجدان جهانی را آزار می‌دهد.

مراقبت‌های بهداشتی

-   بیمارستان‌ها به طور سیستماتیک مورد حمله قرار گرفته‌اند. از ۳۶ بیمارستانی که وجود داشتند، تنها ۱۰ تا ۱۵ بیمارستان تا حدی فعال باقی مانده‌اند.
-   بخش‌های زایمان تخریب شده‌اند، بدون بیهوشی برای جراحی‌ها، قطع عضو بدون تسکین درد و هیچ تدارکاتی برای دیالیز یا درمان سرطان وجود ندارد.
-   بیش از ۱,۰۰۰ پزشک، پرستار، امدادگر و راننده آمبولانس کشته شده‌اند، که غزه را به خطرناک‌ترین مکان در جهان برای کارکنان بهداشتی تبدیل کرده است.

آموزش و نسل‌های آینده

-   مدارس، دانشگاه‌ها و پناهگاه‌های سازمان ملل بمباران شده‌اند.
-   کودکان غزه - بیش از نیمی از جمعیت - نه تنها خانه‌ها و خانواده‌های خود را از دست داده‌اند، بلکه آموزش و امید به آینده را نیز از دست داده‌اند.

اثر تجمعی تخریب توانایی کل یک جامعه برای وجود داشتن است.

۳. قدرت نظامی عظیم اسرائیل

پرسنل

اسرائیل یکی از بزرگ‌ترین و پیشرفته‌ترین ارتش‌های جهان را نسبت به جمعیت خود حفظ می‌کند:

-   ۱۷۰,۰۰۰ نیروی فعال، ۴۶۵,۰۰۰ نیروی ذخیره و ۳۵,۰۰۰ پرسنل شبه‌نظامی - در مجموع حدود ۶۷۰,۰۰۰ سرباز آماده بسیج.

نیروی هوایی

-   ۴۵ جنگنده مخفی F-35I “Adir”، برخی از پیشرفته‌ترین هواپیماهای ساخته‌شده.
-   ۱۷۴ F-16 و ۶۶ F-15، قادر به انجام حملات دقیق و برتری هوایی.
-   هواپیماهای شناسایی، تانکرهای سوخت‌رسانی هوایی و AWACS برای مأموریت‌های گسترده.
-   ناوگان وسیعی از پهپادها (Heron، Hermes، Eitan)، که برای نظارت و حملات دقیق استفاده می‌شوند.

نیروهای زمینی

-   صدها تانک جنگی اصلی مرکاوا (مارک ۳ و ۴).
-   هزاران نفربر زرهی، از جمله Namer و Achzarit.
-   توپخانه دقیق، پرتابگرهای موشکی و وسایل نقلیه مهندسی زرهی برای تخریب شهری.

نیروهای دریایی و بازدارندگی هسته‌ای

-   زیردریایی‌های کلاس دلفین ساخت آلمان، که تصور می‌شود به موشک‌های کروز با قابلیت هسته‌ای مجهز باشند و به اسرائیل توانایی ضربه دوم می‌دهند.
-   نیروی دریایی مدرن با کوروت‌ها، قایق‌های موشکی و کشتی‌های پشتیبانی.

زرادخانه هسته‌ای

-   اسرائیل سیاست ابهام را حفظ می‌کند، اما به طور گسترده اعتقاد بر این است که ۸۰ تا ۲۰۰ کلاهک هسته‌ای دارد که با هواپیما، موشک‌های بالستیک و زیردریایی‌ها قابل تحویل است.
-   این امر اسرائیل را به تنها قدرت هسته‌ای در خاورمیانه تبدیل می‌کند.

تأمین خارجی

-   ایالات متحده سالانه میلیاردها کمک نظامی، محموله‌های مداوم مهمات و هواپیماهای پیشرفته فراهم می‌کند.
-   آلمان زیردریایی‌ها، کشتی‌های جنگی، موتورهای وسایل نقلیه و مهمات دقیق را تأمین می‌کند، اغلب با یارانه.
-   در ژوئن ۲۰۲۵، ۱۴ هواپیمای باری از ایالات متحده و آلمان تجهیزات نظامی جدید تحویل دادند.

در برابر این زرادخانه بی‌نظیر، غزه هیچ تانک، جت، نیروی دریایی یا بازدارندگی هسته‌ای ندارد. عدم تقارن مطلق است.

۴. محاصره به عنوان سلاح نابودی

از سال ۲۰۰۷، غزه تحت محاصره‌ای قرار دارد - طولانی‌ترین محاصره در تاریخ. از اکتبر ۲۰۲۳، این به یک محاصره کامل تبدیل شده است.

-   بدون برق برای بیمارستان‌ها.
-   غذا و دارو در مرز متوقف شده‌اند.
-   سوخت و مواد بازسازی ممنوع شده‌اند.
-   کاروان‌های بشردوستانه مسدود یا مورد حمله قرار گرفته‌اند.

محاصره‌های متداول به منظور وادار کردن ارتش دشمن به تسلیم شدن هستند. محاصره غزه برای نابودی زندگی غیرنظامیان طراحی شده است.

۵. نسل‌کشی، نه جنگ

کنوانسیون نسل‌کشی ۱۹۴۸ نسل‌کشی را به عنوان اعمالی تعریف می‌کند که با قصد نابودی، به طور کامل یا جزئی، یک گروه ملی، قومی، نژادی یا مذهبی انجام می‌شوند. این شامل موارد زیر است:

۱. کشتن اعضای گروه – ده‌ها هزار فلسطینی، عمدتاً زنان و کودکان، کشته شده‌اند.
۲. ایجاد آسیب‌های جدی جسمی یا روانی – قطع عضوهای گسترده، تروما، گرسنگی، بیماری‌های درمان‌نشده.
۳. تحمیل شرایط زندگی برای نابودی – تخریب خانه‌ها، مزارع، آب، مراقبت‌های بهداشتی و سرپناه.
۴. اعمال اقدامات برای جلوگیری از زادوولد – گرسنگی، فروپاشی پزشکی و تخریب مراقبت‌های زایمان، تولیدمثل را مختل می‌کند.
۵. انتقال اجباری کودکان – به طور تلویحی، فرستادن کودکان به گورهای دسته‌جمعی به معنای نابودی نسل بعدی است.

این گمانه‌زنی نیست. انجمن بین‌المللی محققان نسل‌کشی (IAGS)، عفو بین‌الملل، پزشکان بدون مرز و گروه‌های حقوق بشری اسرائیلی مانند بتسلم اقدامات اسرائیل در غزه را نسل‌کشی اعلام کرده‌اند.

۶. چرا زبان اهمیت دارد

نامیدن این جنگ نه تنها نادرست است - بلکه همدست است. جنگ به معنای دو طرف است که تحت قوانین درگیری می‌جنگند. اما غزه میدان جنگ نیست. بیشتر شبیه مردی مسلح است که به کودکی غیرمسلح حمله می‌کند. هیچ‌کس آن را «مبارزه» نمی‌نامد.

اصرار بر نامیدن غزه به عنوان جنگ، به معنای پاکسازی جنایات، عادی‌سازی نسل‌کشی و خیانت به قربانیان است.

نتیجه‌گیری

اقدامات اسرائیل در غزه جنگ نیست. این‌ها مجموعه‌ای از جنایات جنگی علیه یک جمعیت غیرنظامی محاصره‌شده است که توسط یکی از پیشرفته‌ترین ارتش‌های جهان پشتیبانی می‌شود و به طور مداوم توسط متحدانش تأمین می‌شود. این کمپین تعریف قانونی نسل‌کشی را برآورده می‌کند و از هر درک معقول از جنگ فراتر می‌رود.

این جنگ نیست. این نسل‌کشی است - جنگ نابودی.

منابع

-   انجمن بین‌المللی محققان نسل‌کشی، قطعنامه درباره غزه، ۲۰۲۵
-   عفو بین‌الملل، پزشکان بدون مرز، بتسلم – بیانیه‌های درباره نسل‌کشی
-   وزارت بهداشت غزه، UN OCHA – به‌روزرسانی‌های رسمی تلفات
-   داده‌های نظامی اسرائیل درباره مرگ غیرنظامیان
-   مطالعه لنست درباره مرگ‌ومیر در غزه
-   UN OCHA، به‌روزرسانی‌های وضعیت بشردوستانه
-   کمیته نجات بین‌المللی، حقایق بحران غزه
-   Global Firepower، قدرت نظامی اسرائیل
-   تجهیزات نیروی هوایی اسرائیل
-   زرادخانه هسته‌ای اسرائیل
-   Middle East Monitor، تحویل تسلیحات ایالات متحده و آلمان